Posty

Wyświetlanie postów z 2015

Soczewka

Obraz
Monaster Deczany, Kosowo i Metochia fot. M. Czykwin Przestępując próg cerkwi wierni czynią znak krzyża. Pobożnie i z czcią wchodzą do miejsca, które chociaż wpisuje się w krajobraz ich miejscowości, to przynależy przecież do innego świata. Określamy to tajemniczym słowem „sacrum”, chociaż język polski może to zastąpić terminami „uświęcone” lub po prostu „święte”. Znak krzyża to modlitwa. Chociaż czasem wydaje się nam, że żegnamy się bez słów, a nawet bez zaangażowania naszej duszy czy myśli. To modlitwa, która przypomina nam o tym, że jesteśmy dziećmi Boga, a Bóg nasz jest Bogiem w Trójcy Świętej. Znak krzyża, który czynimy na sobie jest też akceptacją woli Bożej, która objawiła się w słowach Jezusa Chrystusa o tym, że każdy z nas ma nieść swój krzyż, własnych słabości, grzechów i tragiczności śmierci i fizycznego obumierania. Znak krzyża to w końcu bezpośrednie przywołanie Krzyża Zbawiciela, przez który dobrowolnie wybawił nas z niewoli grzechu i którym otworzył wrota niebio

Karteczka

Obraz
Mówiąc o nabożeństwie w Cerkwi prawosławnej natychmiast myślimy o pięknie, duchowości, poczuciu innego, niematerialnego świata. O nabożeństwach i wspólnej modlitwie w tradycji prawosławnej mówiło wielu Świętych Ojców. Nasza tradycja ujawnia prawdziwe bogactwo treści, która jest związana z nabożeństwem. To prawdziwa katechizacja przez modlitwę.

Współczuję

Wielka Sobota w Kościele rzymskokatolickim, u nas zaledwie za tydzień. W TV Trwam słowno-muzyczne refleksje o męce Pańskiej. Transmisja ze świątyni. Niechcący przysiadłem, wsłuchałem się. Czytania ewangeliczne? Nie to opowiadanie o męce zbudowane na zasadzie wierzącego obserwatora. Kolejne stacje przerwane utworami muzycznymi. Słowa piosenki refleksyjne, przynajmniej tak mi się wydaje. Za to muzyka zdecydowanie pogodniejsza. Jakiś klarnecik, skrzypki, perkusja. Rozstawili się w prezbiterium, twarzą do słuchaczy, grają. Oczywiście mógłbym powiedzieć, że nie podoba mi się to. Że to nie miejsce, nie czas. Godność Stołu Ofiarnego i miejsca spotkania człowieka z Bogiem nie da się zestroić z perkusistą osłonionym w celu wyciszenia przenośnym studio z pleksi.

Hymn wejścia

Obraz
„Hymn wejścia – elementy doświadczenia liturgicznego sakramentu jedności w Prawosławiu” to wyjątkowe dzieło współczesnego teologa, atoskiego mnicha, które od chwili pierwszego, greckiego wydania w roku 1972, doczekało się wielu wznowień i tłumaczeń. Książka archimandryty Bazylego została przetłumaczona na język angielski (pierwsze wydanie w roku 1984), rosyjski (2007), francuski (1980), włoski (1992), rumuński (1996), serbski (1998) oraz niemiecki (2003). Archimandryta Bazyli jest przez wielu uznawany za jednego z najwybitniejszych współczesnych teologów, chociaż nie brakuje i tych, którzy widzą w nim jednego z najważniejszych odnowicieli współczesnego monastycyzmu Świętej Góry Atos. Niniejsza książka jest niezwykła z co najmniej dwóch powodów. Autor ukazuje teologię, która jest liturgiczna i wcielona. Zbliża do Boga, do którego nie prowadzi rozum i wiedza, lecz prawdziwie liturgiczne życie. Dla archimandryty Bazylego teologia nie jest abstrakcją lecz życiem w modlitwie. Tak

Wędrówka przez tydzień męki Pańskiej

Obraz
Ikona Ukrzyżowania z cerkwi Świętych Niewiast Niosących Wonności w Czarnej Białostockiej Piątek poprzedzający sobotę Łazarza i niedzielę Wjazdu Chrystusa do Jerozolimy to dzień, w którym kończy się Wielki Post. Nasze czterdziestodniowe przygotowanie do przeżywania najważniejszych dni dla Chrześcijanina kończą się wprowadzając nas w okres Wielkiego Tygodnia. W tym okresie każdy dzień jest ważny. Co więcej, zdaniem Świętych Ojców świadome ich przeżywanie jest niezbędne do tego, abyśmy mogli spotkać Zmartwychwstałego Chrystusa w noc paschalną.  Niedziela Wjazdu Chrystusa do Jerozolimy Jedno z dwunastu wielkich świąt. Łączy się ściśle z dniem poprzedzającym – sobotą wskrzeszenia Łazarza. Te dwa dni stanowią okres przejściowy pomiędzy Wielkim Postem a Wielkim Tygodniem. Są to dni świąteczne chociaż obowiązuje w ich trakcie post. Święta napominają o mającym nastąpić Zmartwychwstaniu Zbawiciela. Troparion święta przypomina: wskrzeszając Łazarza, powszechne zmartwychwstanie zatwierd

Wielki Post a Wielki Tydzień

Obraz
kilka uwag liturgicznych Najważniejszy dzień w naszej praktyce cerkiewnej, święto Zmartwychwstania Pańskiego, już od drugiego wieku poprzedza okres przygotowawczy, przeznaczony na wysiłek duchowy i cielesny. Początkowo trwał on dzień bądź dwa, a czasami również czterdzieści godzin. W ten sposób niedziela Zmartwychwstania Pańskiego poprzedzona była dniami surowego postu, Wielkim Piątkiem i Sobotą. Rozwinięcie symboliki postu w środę i piątek doprowadziło również do wyszczególnienia okresu Wielkiego Tygodnia. Początkowo był on ograniczony do dni męki i śmierci Chrystusa, tj. do postu trwającego jeden lub dwa dni i określanego jako Pascha Krzyża, szybko jednak rozciągnęła się na cały przedpaschalny tydzień – tzw. Wielki Tydzień.

Ślub – formalność, tradycja czy sakrament?

Przyczynkiem do tego tekstu stały się moje rozmowy z kandydatami do stanu małżeńskiego prowadzone w ramach spotkań przedślubnych oraz dyskusja z jedną Parafianką, która – da Bóg – wkrótce wejdzie na drogę gorączkowych ślubnych przygotowań. Obserwując sakramentalną uroczystość w cerkwi i drogę przygotowania młodych do tego wydarzenia zadaję sobie pytanie: w jaki sposób ludzie rozumieją dzisiaj ślub? Czym dla nich jest? Formalnością? A może wypełnieniem tradycji czy nawet pełnym duchowego przeżywania mistycznym działaniem Świętego Ducha?

Teologia w języku

Obraz
Nasza tradycja liturgiczna opiera się na nabożeństwach, modlitwy których przepojone są teologią. Czytając prawosławne teksty liturgiczne możemy nie tylko modlić się, czyli kierować swe słowa i myśli ku Bogu, lecz także poznawać Kim jest Bóg i czego dokonał dla nas ludzi. We wszystkich klasycznych modlitwach, zachowanych w prawosławnych nabożeństwach, z łatwością odnajdziemy te dwie sfery: modlitewną oraz poznawczą.

Wigilia Chrztu Pańskiego

Obraz
Dzień poprzedzający święto Objawienia Pańskiego (Chrztu Pańskiego 19 stycznia), to dzień ścisłego postu. Tradycja tego dnia również wskazuje na nocne świąteczne nabożeństwo, a obrzędy są bardzo zbliżone do świętowania Bożego Narodzenia.

Niezauważalne święto

Obraz
14 stycznia Cerkiew wspomina święto Obrzezania Pańskiego. Dzień ten jest zawieszony pomiędzy dwoma wielkimi świętami: Narodzin naszego Zbawiciela i świętem Chrztu Pańskiego. Ponadto tego dnia wspominamy również pamięć wielkiego świętego naszej Cerkwi – św. Bazylego Wielkiego, biskupa Cezarei Kapadockiej. Sytuacji nie ułatwia problem kalendarzowy, który pojawił się za przyczyną rosyjskiego cara, Piotra I, który zmienił datę początku „nowego roku” z bizantyjskiego 1 września, na 1 stycznia. Dzięki reformie cara  wspólnota prawosławna coraz częściej datę 14 stycznia traktuje jako „nowy rok wg starego stylu”. Wszystkie te elementy układają się w jeden smutny wzór – w świadomości wiernych święto Obrzezania Pańskiego nie jest znane.